Router wifi được biết đến là một thiết bị được sử dụng để đảm bảo kết nối internet luôn ổn định và mạnh mẽ. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về cách thiết bị này hoạt động để lựa chọn được một công cụ hỗ trợ hiệu quả nhất. Song, bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ về thiết bị, đồng thời cung cấp những tiêu chí quan trọng để chọn mua router chất lượng, đáp ứng tốt cho từng mục đích sử dụng khác nhau dành cho bạn.
Router wifi là gì?
Router wifi là thiết bị mạng có chức năng phát sóng wifi để giúp điện thoại, laptop, máy tính bảng hay smart TV có thể kết nối internet không dây một cách dễ dàng. Về cách hoạt động cơ bản, router sẽ nhận tín hiệu internet từ modem (thiết bị do nhà mạng cung cấp), sau đó phân phối kết nối này tới nhiều thiết bị khác trong cùng một mạng thông qua sóng wifi hoặc dây mạng LAN.
Ngoài việc phát wifi, router còn quản lý các địa chỉ IP nội bộ, hỗ trợ bảo mật mạng và giúp kết nối internet ổn định hơn. Nhiều người thường nhầm lẫn giữa router và modem, tuy nhiên đây là hai thiết bị có chức năng khác nhau: modem kết nối với nhà mạng để đưa internet vào nhà, còn router phân chia kết nối đó đến các thiết bị.
Hiện nay, nhiều sản phẩm đã tích hợp cả modem và router trong một thiết bị duy nhất, thường gọi là modem wifi hoặc gateway. Song, để hiểu rõ hơn về cấu tạo cũng như cách router wifi hoạt động thì bạn không nên bỏ qua nội dung được tổng hợp dưới đây.
Cấu tạo của router wifi
Mặc dù mỗi dòng router wifi được thiết kế theo phong cách riêng nhằm thu hút người dùng và tối ưu khả năng phát sóng, nhưng về cơ bản, chúng vẫn có những bộ phận tiêu chuẩn không thể thiếu như sau:
- Cổng WAN: Đây là cổng đầu vào giúp router tạo ra một lớp mạng riêng biệt, đồng thời cấp phát dải địa chỉ IP theo cổng Default Gateway. Thông thường, cổng WAN được đánh dấu bằng màu xanh dương hoặc vàng để dễ nhận biết.
- Cổng LAN: Thường có ít nhất 2 cổng, cho phép kết nối từ router đến các thiết bị đầu cuối như máy tính, laptop hoặc TV thông qua cáp mạng. Tốc độ truyền của các cổng LAN có thể khác nhau, phổ biến là 10/100Mbps hoặc 10/100/1000Mbps (Gigabit).
- Ăng-ten: Có hai loại chính là ăng-ten ngầm (tích hợp trong thân máy) và ăng-ten ngoài (gắn rời). Trong đó, loại ăng-ten ngoài được sử dụng rộng rãi hơn vì có khả năng phủ sóng tốt hơn. Số lượng ăng-ten càng nhiều thì khả năng phát sóng wifi càng mạnh và ổn định.
Nguyên lý hoạt động của router wifi
Router wifi hoạt động như một trung tâm phân phối kết nối internet để giúp truyền tải dữ liệu giữa mạng toàn cầu (internet) và các thiết bị cá nhân (như điện thoại, laptop, TV…). Nguyên lý hoạt động của thiết bị này có thể hiểu đơn giản qua các bước sau:
- Bước 1: Router không tự tạo ra internet mà cần kết nối với modem – thiết bị nhận tín hiệu từ nhà cung cấp dịch vụ mạng (ISP). Tín hiệu này được đưa vào router thông qua cổng WAN.
- Bước 2: Sau khi tiếp nhận tín hiệu internet, router tiến hành phân phối tín hiệu đó đến các thiết bị như điện thoại, máy tính hoặc TV. Việc kết nối này có thể thực hiện theo hai cách. Cách 1, router sử dụng ăng-ten để phát sóng vô tuyến. Cách 2, thông qua các cổng LAN, router sẽ kết nối trực tiếp với thiết bị bằng dây mạng, mang lại tốc độ ổn định và ít nhiễu.
- Bước 3: Router sẽ tiếp tục gán địa chỉ IP nội bộ cho từng thiết bị trong mạng và xác định đường đi của các gói dữ liệu. Nhờ đó, dữ liệu được truyền đến đúng thiết bị, đúng nội dung (ví dụ: bạn mở YouTube trên điện thoại thì router biết cần gửi video đến đúng thiết bị đó, không nhầm sang laptop).
- Bước 4: Router cũng hỗ trợ các tính năng bảo mật như mã hóa wifi (WPA2, WPA3), lọc địa chỉ MAC, kiểm soát truy cập hoặc thiết lập mạng khách để bảo vệ mạng chính.
Chức năng chính của router wifi là gì?
Router wifi là thiết bị đóng vai trò trung tâm trong mạng gia đình hoặc văn phòng, với các chức năng chính sau:
- Đây là chức năng quan trọng nhất. Router nhận tín hiệu internet từ modem và phát sóng wifi để các thiết bị như điện thoại, laptop, máy tính bảng, smart TV… có thể kết nối không dây và truy cập internet.
- Ngoài kết nối không dây, router còn cho phép kết nối internet qua cáp mạng thông qua các cổng LAN. Cách này giúp truyền tải dữ liệu ổn định hơn, phù hợp với các thiết bị cần kết nối mạnh như PC, tivi thông minh hoặc máy chơi game.
- Router hoạt động như một “người điều phối giao thông” trong mạng nội bộ. Nó phân chia dữ liệu và định tuyến các gói tin đến đúng thiết bị cần nhận, đảm bảo các kết nối diễn ra mượt mà, không bị nhầm lẫn.
- Router tự động cấp phát địa chỉ IP riêng cho từng thiết bị trong mạng thông qua giao thức DHCP, giúp các thiết bị giao tiếp với nhau và với internet dễ dàng.
- Router giúp bảo vệ mạng wifi bằng các giao thức mã hóa như WPA2, WPA3, đồng thời hỗ trợ thiết lập tường lửa (firewall), chặn thiết bị lạ, kiểm soát phụ huynh, lọc địa chỉ MAC và nhiều tính năng bảo mật khác.
- Người dùng có thể truy cập giao diện quản trị router để xem danh sách thiết bị đang kết nối, giới hạn băng thông, tạo mạng khách, hoặc thiết lập thời gian truy cập internet cho trẻ em.
Các loại router wifi phổ biến nhất trên thị trường hiện nay
Trên thị trường hiện nay, router wifi được phân loại dựa trên cách thức hoạt động và phạm vi sử dụng. Dưới đây là những loại router phổ biến nhất mà người dùng có thể bắt gặp.
Wired router (Router có dây)
Router có dây là loại thiết bị định tuyến truyền thống, sử dụng cáp mạng Ethernet để kết nối internet và truyền dữ liệu giữa các thiết bị. Chúng thường được dùng trong các môi trường yêu cầu kết nối ổn định và bảo mật cao như hệ thống mạng văn phòng, doanh nghiệp hoặc máy chủ.
Ưu điểm:
- Kết nối ổn định, tốc độ cao.
- Ít bị nhiễu tín hiệu.
Nhược điểm:
- Không hỗ trợ kết nối không dây, cần nhiều dây cáp và khó di chuyển thiết bị.
Wireless router (Router không dây)
Đây là loại router wifi phổ biến nhất hiện nay trong các hộ gia đình và văn phòng nhỏ. Wireless router cho phép người dùng kết nối internet thông qua sóng wifi mà không cần dây cáp. Ngoài ra, nhiều thiết bị vẫn hỗ trợ thêm cổng LAN để dùng khi cần kết nối ổn định.
Ưu điểm:
- Tiện lợi, dễ lắp đặt và sử dụng.
- Cho phép nhiều thiết bị kết nối cùng lúc.
Nhược điểm:
- Tín hiệu có thể bị suy yếu do vật cản hoặc khoảng cách xa.
- Bảo mật cần được thiết lập kỹ để tránh bị truy cập trái phép.
Virtual router (Router ảo)
Router ảo là phần mềm mô phỏng chức năng của một router vật lý, thường được cài đặt trên máy tính hoặc máy chủ. Nó cho phép thiết bị tạo điểm phát sóng wifi riêng, chia sẻ kết nối internet cho các thiết bị khác. Trên thực tế, router wifi này thường được ứng dụng để chia sẻ kết nối từ laptop sang điện thoại, tạo điểm phát wifi tạm thời khi không có router vật lý.
Ưu điểm:
- Miễn phí, không cần mua thiết bị phần cứng.
- Dễ cấu hình trên hệ điều hành Windows hoặc macOS.
Nhược điểm:
- Phụ thuộc vào phần cứng máy tính.
- Không phù hợp cho môi trường mạng lớn, kết nối không ổn định nếu tải cao.
Core router và Edgerouter
Core Router (Router lõi): Là thiết bị định tuyến cấp cao, được dùng trong hệ thống mạng trung tâm của các nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) hoặc các tập đoàn lớn. Chức năng chính là định tuyến dữ liệu ở tốc độ rất cao giữa các mạng lớn.
Edge Router (Router biên): Nằm ở rìa của mạng doanh nghiệp hoặc nhà cung cấp dịch vụ, edge router kết nối giữa mạng nội bộ (LAN) và mạng bên ngoài (WAN hoặc internet). Đây là router đầu tiên tiếp xúc với lưu lượng mạng từ người dùng đầu cuối.
Ưu điểm:
- Hiệu suất cao, phù hợp với hệ thống mạng phức tạp, quy mô lớn.
- Bảo mật mạnh mẽ, kiểm soát dữ liệu chi tiết.
Nhược điểm:
- Chi phí cao, yêu cầu kỹ thuật cấu hình chuyên sâu.
- Không dành cho người dùng phổ thông.
Ưu, nhược điểm của router wifi
|
Ưu nhược điểm của router wifi |
|
| Ưu điểm | Cho phép truy cập internet mà không cần dây cáp, dễ bố trí thiết bị. |
| Kết nối đồng thời điện thoại, laptop, TV… mà vẫn duy trì hiệu suất ổn. | |
| Cấu hình qua trình duyệt hoặc ứng dụng, phù hợp với người dùng phổ thông. | |
| Hỗ trợ mã hóa WPA2/WPA3, chặn truy cập trái phép, kiểm soát thiết bị. | |
| Kết nối linh hoạt cho cả wifi và cáp mạng Ethernet. | |
| Nhược điểm | Sóng wifi yếu hoặc mất khi bị cản trở bởi tường, vật dụng. |
| Mạng dễ bị xâm nhập nếu không thiết lập bảo mật đúng cách. | |
| Quá tải kết nối khiến mạng chậm hoặc mất ổn định. | |
| Nếu không cập nhật, dễ gặp lỗi bảo mật hoặc hiệu suất kém. | |
| Router cao cấp (wifi 6, Mesh) có giá thành cao. | |
Cách chọn router phù hợp với nhu cầu
Để chọn được một chiếc router wifi phù hợp, người dùng cần xác định rõ nhu cầu sử dụng của mình. Nếu chỉ dùng ở mức cơ bản như lướt web, đọc báo hay xem phim thì một router chuẩn wifi 4 hoặc wifi 5, giá rẻ, dễ dùng là đủ đáp ứng.
Tuy nhiên, với các nhu cầu cao hơn như làm việc online, học trực tuyến hoặc họp video, bạn nên chọn router có hỗ trợ 2 băng tần (2.4GHz và 5GHz) để đảm bảo kết nối ổn định, tránh nhiễu sóng. Trong trường hợp sử dụng cho mục đích chơi game, livestream hoặc vận hành nhà thông minh, các mẫu router chuẩn wifi 6 với tốc độ cao, độ trễ thấp sẽ là lựa chọn tối ưu.
Ngoài ra, nếu nhà bạn có nhiều tầng hoặc diện tích rộng, một hệ thống router mesh sẽ giúp mở rộng vùng phủ sóng wifi hiệu quả, hạn chế tình trạng mất kết nối ở những điểm xa. Đặc biệt, bạn cũng nên lưu ý đến tốc độ gói mạng mà bạn đang đăng ký. Với các gói internet từ 100Mbps trở lên, nên ưu tiên các mẫu router có cổng LAN Gigabit để khai thác tối đa tốc độ đường truyền.
Tạm kết
Dù bạn sử dụng mạng ở nhà, văn phòng nhỏ hay không gian lớn nhiều tầng, việc đầu tư đúng loại router wifi sẽ giúp tối ưu hiệu suất mạng, đảm bảo kết nối ổn định và bảo mật. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có đủ thông tin để tự tin lựa chọn một chiếc router chất lượng, phục vụ tốt cho cuộc sống số ngày càng phát triển.
- USB WiFi là gì? Ưu, nhược điểm và cách sử dụng USB WiFi chi tiết
- Tivi không kết nối được wifi: nguyên nhân và cách khắc phục dễ nhất
- Cách tải, cài đặt Driver WiFi cho máy tính Windows khi bị mất đơn giản
*Sưu tầm:internet