Bình nước nóng năng lượng mặt trời đang ngày càng phổ biến trong các hộ gia đình Việt Nam nhờ khả năng tiết kiệm điện và thân thiện với môi trường. Với khí hậu nhiệt đới gió mùa, Việt Nam có lợi thế lớn để khai thác nguồn năng lượng mặt trời dồi dào quanh năm. Tuy nhiên, nhiều người vẫn phân vân không biết bình nước nóng sử dụng năng lượng mặt trời giá bao nhiêu, có nên lắp đặt hay không và lựa chọn loại nào là phù hợp. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp chi tiết các câu hỏi trên để có quyết định đầu tư đúng đắn.
Bình nước nóng năng lượng mặt trời là gì?
Bình nước nóng sử dụng năng lượng mặt trời là thiết bị sử dụng năng lượng từ ánh nắng mặt trời để làm nóng nước sinh hoạt, thay thế cho các thiết bị dùng điện hoặc gas. Đây là giải pháp tiết kiệm chi phí lâu dài, thân thiện với môi trường và được ứng dụng rộng rãi tại các khu dân cư, đặc biệt ở những vùng có nhiều nắng quanh năm.
Cấu tạo
Bình nước nóng năng lượng mặt trời có cấu tạo tương đối đơn giản nhưng hiệu quả. Các bộ phận chính bao gồm:
- Bình bảo ôn (bình chứa): Là nơi lưu trữ nước nóng, có lớp bảo ôn giúp giữ nhiệt lâu, thường được làm bằng inox hoặc thép tráng men chống rỉ.
- Ống thu nhiệt: Gồm hai loại phổ biến là ống chân không và ống dầu. Ống chân không hoạt động dựa trên nguyên lý hấp thụ nhiệt và cách nhiệt tốt, trong khi ống dầu giúp truyền nhiệt hiệu quả hơn, đặc biệt phù hợp với khu vực ít nắng.
- Khung đỡ: Được làm từ inox hoặc thép không gỉ, có khả năng chịu lực và chịu được điều kiện thời tiết ngoài trời.
- Phụ kiện đi kèm: Bao gồm van, đường ống dẫn nước, giá đỡ và đôi khi có thêm thanh điện trở phụ trợ để làm nóng nước khi trời âm u.
Nguyên lý hoạt động
Nguyên lý hoạt động của bình nước nóng năng lượng mặt trời dựa vào sự chuyển hóa năng lượng mặt trời thành nhiệt năng, thông qua quá trình hấp thụ và đối lưu nhiệt. Khi ánh nắng chiếu vào các ống thu nhiệt (ống chân không hoặc ống dầu), chúng hấp thụ bức xạ mặt trời và truyền nhiệt vào nước bên trong ống.
Nước lạnh từ bình chứa đi xuống dưới ống thu nhiệt. Tại đây, nước được làm nóng dần khi tiếp xúc với nhiệt lượng được tạo ra từ ánh nắng. Khi nhiệt độ tăng lên, nước nóng có xu hướng nhẹ hơn sẽ dâng lên trên và quay trở lại bình chứa phía trên. Đồng thời, nước lạnh lại tiếp tục đi xuống để được làm nóng. Quá trình này cứ lặp đi lặp lại liên tục tạo thành một chu trình đối lưu tự nhiên, không cần đến bơm điện hay hệ thống cơ học nào.
Với loại bình có ống dầu, quá trình truyền nhiệt diễn ra nhanh hơn do có thêm lớp chất dẫn nhiệt đặc biệt, giúp nước đạt nhiệt độ cao hơn trong thời gian ngắn hơn, đặc biệt hữu ích trong điều kiện ánh nắng yếu. Trong trường hợp thời tiết xấu kéo dài, nhiều bình còn được trang bị thêm thanh gia nhiệt điện trở phụ để đảm bảo có nước nóng sử dụng bất kể điều kiện thời tiết, đảm bảo tính linh hoạt và tiện lợi cho người dùng.
Bình nước nóng năng lượng mặt trời có giá bao nhiêu?
Giá bình nước nóng sử dụng năng lượng mặt trời trên thị trường hiện nay rất đa dạng, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như dung tích bình chứa, chất liệu ống thu nhiệt, kiểu dáng thiết kế và thương hiệu sản xuất. Tùy vào nhu cầu sử dụng và số lượng thành viên trong gia đình, người tiêu dùng có thể lựa chọn mức giá phù hợp. Cụ thể:
- Dung tích 120 – 160 lít: Phù hợp với gia đình 2–3 người, giá dao động khoảng 5 – 8 triệu đồng.
- Dung tích 180 – 200 lít: Phổ biến cho gia đình 3–5 người, có giá khoảng 7 – 12 triệu đồng.
- Dung tích 240 – 300 lít trở lên: Dành cho gia đình đông người hoặc cơ sở kinh doanh nhỏ, giá từ 10 – 18 triệu đồng.
Ngoài ra, các thương hiệu cao cấp sử dụng công nghệ hiện đại như ống dầu truyền nhiệt nhanh, lớp phủ nano, bình áp lực cao hoặc có hệ thống điều khiển điện tử thông minh, có thể có giá từ 20 – 30 triệu đồng. Việc đầu tư một thiết bị chất lượng cao ban đầu sẽ giúp giảm thiểu chi phí sửa chữa, tăng độ bền và tối ưu hiệu suất sử dụng trong thời gian dài. Đặc biệt, một số sản phẩm còn đi kèm chính sách bảo hành từ 5 – 10 năm, mang lại sự an tâm cho người dùng.
Có nên lắp máy nước nóng năng lượng mặt trời không?
Với xu hướng tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường, nhiều người đang cân nhắc việc chuyển sang sử dụng bình nước nóng năng lượng mặt trời thay cho các thiết bị sử dụng điện truyền thống. Tuy nhiên, để quyết định có nên lắp hay không, bạn cần hiểu rõ những ưu điểm, nhược điểm cũng như đối tượng phù hợp với thiết bị này.
Ưu điểm
- Tiết kiệm điện đáng kể: Không sử dụng điện trong quá trình làm nóng nước, giảm hóa đơn tiền điện hàng tháng.
- An toàn tuyệt đối: Không lo rò rỉ điện, chập cháy như các loại máy nước nóng dùng điện.
- Thân thiện với môi trường: Giảm lượng khí thải CO₂, góp phần bảo vệ môi trường sống.
- Tuổi thọ cao: Nếu lắp đặt đúng cách, máy có thể sử dụng ổn định trong 10 – 15 năm.
- Ít hư hỏng: Cấu tạo đơn giản, ít thiết bị điện nên ít gặp trục trặc kỹ thuật.
- Chi phí vận hành gần như bằng 0: Không tốn điện hay nhiên liệu, rất kinh tế về lâu dài.
Nhược điểm
- Phụ thuộc vào thời tiết: Hiệu suất giảm vào những ngày ít nắng, mưa kéo dài.
- Cần mái nhà phù hợp: Mái phải đủ rộng, chắc chắn và hướng nắng tốt để lắp đặt.
- Chi phí đầu tư ban đầu cao: Giá mua và lắp đặt cao hơn so với máy nước nóng điện.
- Khó lắp đặt ở chung cư: Không phù hợp với các căn hộ cao tầng không có mái riêng.
- Cần bảo trì định kỳ: Cần vệ sinh ống thu nhiệt và kiểm tra thiết bị định kỳ để đảm bảo hiệu suất.
- Lắp thêm điện trở dự phòng nếu cần: Phải trang bị thêm gia nhiệt điện cho mùa mưa hoặc vùng ít nắng.
Ai nên lắp máy nước nóng năng lượng mặt trời?
Máy nước nóng năng lượng mặt trời rất phù hợp với hộ gia đình sống ở khu vực nhiều nắng, không khí trong lành, ít khói bụi – nơi thiết bị có thể hoạt động hiệu quả quanh năm. Ngoài ra, những ngôi nhà có mái tôn hoặc mái bê tông rộng, có thể hứng nắng trực tiếp cũng là điều kiện lý tưởng để lắp đặt và phát huy tối đa hiệu suất thiết bị.
Đây cũng là lựa chọn hợp lý cho những gia đình đông người, có nhu cầu sử dụng nước nóng thường xuyên, như dùng cho tắm giặt, rửa chén hoặc sinh hoạt hằng ngày. Đặc biệt, những người muốn giảm chi phí điện về lâu dài và hướng đến lối sống xanh, tiết kiệm năng lượng sẽ càng có thêm lý do để đầu tư thiết bị này cho ngôi nhà của mình.
Các loại bình nước nóng năng lượng mặt trời thông dụng hiện nay
Hiện nay, bình nước nóng sử dụng năng lượng mặt trời được chia thành nhiều loại dựa trên cấu tạo và nguyên lý vận hành của bộ phận thu nhiệt. Mỗi loại sẽ phù hợp với từng điều kiện sử dụng và nhu cầu cụ thể của từng gia đình. Dưới đây là 4 loại phổ biến nhất hiện nay:
Loại ống chân không
Đây là loại phổ biến và có mức giá rẻ nhất trên thị trường. Thiết bị sử dụng các ống thủy tinh chân không để hấp thụ nhiệt từ ánh nắng mặt trời và làm nóng nước. Ưu điểm của loại này là chi phí thấp, dễ lắp đặt, bảo trì đơn giản, và dễ thay thế linh kiện khi cần thiết. Tuy nhiên, hiệu suất sẽ giảm đáng kể vào những ngày âm u hoặc nhiều mây. Phù hợp với gia đình ở khu vực có nắng nhiều quanh năm và nhu cầu nước nóng không quá cao.
Loại ống dầu (ống thủy tinh chịu nhiệt)
Sử dụng ống thủy tinh có chứa dầu truyền nhiệt, loại bình nước nóng năng lượng mặt trời này có khả năng hấp thụ và giữ nhiệt tốt hơn so với ống chân không. Ưu điểm nổi bật là hoạt động tốt cả khi trời ít nắng, nhờ cơ chế truyền nhiệt hiệu quả từ dầu đến nước bên trong bình. Ngoài ra, loại ống dầu còn có tuổi thọ cao, ít bị bám cặn và dễ làm sạch. Tuy giá thành cao hơn loại ống chân không, nhưng hiệu suất và độ ổn định lại vượt trội, rất phù hợp cho những vùng có thời tiết thất thường hoặc mưa nhiều.
Loại tấm phẳng (Flat Plate)
Máy nước nóng năng lượng mặt trời loại tấm phẳng sử dụng tấm hấp thụ nhiệt phẳng được làm từ hợp kim nhôm hoặc đồng, bên dưới có hệ thống ống dẫn nước. Thiết kế hiện đại, tính thẩm mỹ cao, dễ dàng tích hợp với kiến trúc của các ngôi nhà biệt thự, villa hoặc nhà phố cao cấp. Hiệu suất ổn định, không kém cạnh so với ống dầu, và đặc biệt phù hợp với những mái nhà có độ dốc thấp. Nhược điểm là giá thành cao hơn, lắp đặt yêu cầu kỹ thuật cao, nên thường được lựa chọn trong các dự án cao cấp.
Loại áp lực cao
Loại này được thiết kế để hoạt động ổn định với hệ thống nước áp lực cao hoặc bồn nước đặt âm, nhờ tích hợp bơm trợ lực và van điều áp. Khác với các dòng thông thường sử dụng áp lực trọng lực, máy áp lực cao đảm bảo dòng chảy mạnh, đều và tiện lợi trong sinh hoạt. Đặc biệt phù hợp cho nhà cao tầng, biệt thự có hệ thống cấp nước hiện đại hoặc sử dụng sen tắm đa chức năng. Mặc dù chi phí đầu tư cao hơn, nhưng đổi lại là trải nghiệm sử dụng thoải mái, tiện nghi và an toàn hơn đáng kể.
Lưu ý khi sử dụng bình nước nóng năng lượng mặt trời
Để bình nước nóng sử dụng năng lượng mặt trời hoạt động hiệu quả và bền lâu, người dùng cần tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng trong quá trình sử dụng. Trước hết, cần lắp đặt thiết bị tại vị trí có ánh nắng chiếu trực tiếp, tránh các vật cản như cây cối, tường chắn làm giảm khả năng hấp thụ nhiệt.
Nên kiểm tra và vệ sinh định kỳ các ống thu nhiệt (3 – 6 tháng/lần), đặc biệt nếu khu vực có nhiều bụi hoặc nước cứng, để tránh bám cặn làm giảm hiệu suất làm nóng. Đồng thời, nên theo dõi van xả áp và đường ống dẫn nước, đảm bảo không bị rò rỉ hoặc nghẹt đường ống.
Vào mùa mưa hoặc những ngày ít nắng, nên kết hợp sử dụng thanh gia nhiệt điện trở phụ nếu có nhu cầu sử dụng nước nóng thường xuyên. Ngoài ra, không nên để bình nước nóng khô nước vì có thể làm hư ống thu nhiệt. Cuối cùng, nên chọn đơn vị lắp đặt uy tín và thực hiện bảo trì theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất để đảm bảo an toàn và nâng cao tuổi thọ thiết bị.
Tạm Kết
Bình nước nóng năng lượng mặt trời là lựa chọn thông minh cho những ai mong muốn tiết kiệm điện và sống xanh. Với mức giá dao động từ 5 – 30 triệu đồng tùy loại, đây là khoản đầu tư hợp lý nếu xét đến hiệu quả lâu dài. Mặc dù chi phí ban đầu có thể cao, nhưng bù lại bạn sẽ có nguồn nước nóng ổn định, an toàn và thân thiện với môi trường. Nếu điều kiện lắp đặt phù hợp, đừng ngần ngại trang bị thiết bị này để nâng cao chất lượng sống cho cả gia đình.
- Đèn sưởi là gì? Có những loại nào? Nên mua đèn sưởi hay quạt sưởi cho gia đình?
- Nhiệt kế hồng ngoại là gì? TOP 7 loại nhiệt kế hồng ngoại tốt nhất nên mua
*Sưu tầm:internet