DIA là gì trong máy đo huyết áp mà ai cũng nên biết? DIA chính là chỉ số huyết áp tâm trương, phản ánh áp lực máu khi tim đang nghỉ ngơi giữa hai nhịp đập. Nghe có vẻ đơn giản, nhưng nếu chỉ số này “lệch pha”, sức khỏe tim mạch của bạn có thể đang lên tiếng cảnh báo. Chính vì thế, trong bài viết này bạn sẽ được biết chi tiết hơn chỉ số DIA này nhé.
DIA là gì trong máy đo huyết áp?
DIA trong máy đo huyết áp là viết tắt của từ “Diastole” – thuật ngữ dùng để chỉ huyết áp tâm trương, hay chính là áp suất máu trong động mạch khi tim đang ở trạng thái nghỉ ngơi giữa hai lần co bóp. Khác với chỉ số huyết áp tâm thu (SYS), phản ánh lực máu khi tim đẩy máu ra khỏi buồng tim, DIA đo áp lực khi cơ tim giãn ra, máu chảy về tim, giúp tim được “nghỉ”.
Chỉ số này đóng vai trò rất quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe tim mạch. Khi đo huyết áp bằng thiết bị điện tử, bạn sẽ thấy hai con số và con số nhỏ hơn chính là DIA. Giá trị này giúp bác sĩ xác định mức độ lưu thông máu và phát hiện sớm nguy cơ bệnh lý như tăng huyết áp, suy tim hoặc rối loạn tuần hoàn.
Chỉ số DIA như thế nào là bình thường?
Việc duy trì chỉ số DIA trong giới hạn phù hợp sẽ giúp cơ thể hoạt động ổn định, tránh được nhiều rủi ro tiềm ẩn liên quan đến hệ tuần hoàn. Theo các chuyên gia y tế, mức huyết áp tâm trương được coi là lý tưởng khi nằm trong khoảng 60 đến 90 mmHg.
Nếu con số này giảm xuống dưới 60 mmHg, cơ thể có thể đang gặp phải tình trạng huyết áp thấp, khiến máu không cung cấp đủ oxy và dưỡng chất cho các cơ quan, dễ gây ra hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi kéo dài, thậm chí ngất xỉu. Ngược lại, nếu vượt quá 90 mmHg, bạn có thể đang đối mặt với tăng huyết áp tâm trương, làm gia tăng áp lực lên thành mạch trong thời gian dài.
Tình trạng này khiến các động mạch mất đi độ đàn hồi, dễ bị tổn thương, dẫn đến xơ cứng mạch, suy giảm chức năng tim, làm tăng nguy cơ đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim. Não bộ cũng có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng do máu lưu thông không đều, gây suy giảm trí nhớ, chóng mặt và nhiều biến chứng khác.
Cách thực hiện để đo chỉ số DIA đúng
DIA là gì? và làm thế nào để đảm bảo chỉ số DIA được đo chính xác, cần tuân thủ đúng quy trình và lưu ý một số yếu tố quan trọng trước, trong và sau khi tiến hành đo. Trước tiên, nên dành khoảng 5 đến 10 phút để nghỉ ngơi, giúp cơ thể trở về trạng thái cân bằng, tránh các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả.
Tư thế ngồi đo cũng đóng vai trò lớn. Người đo nên ngồi ngay ngắn, tựa lưng vào ghế, hai chân đặt vuông góc, không bắt chéo. Cánh tay đặt thoải mái trên mặt bàn, khuỷu tay ngang tim để vòng bít quấn đúng vị trí. Nếu vòng bít đặt quá cao hoặc thấp so với tim, chỉ số huyết áp có thể sai lệch đáng kể – chênh lệch khoảng 10 mmHg cho mỗi 10 cm độ cao lệch.
Trong quá trình đo, không nên nói chuyện, ăn uống hoặc cử động mạnh. Các hoạt động này dễ làm tăng nhịp tim và huyết áp tạm thời, gây sai lệch kết quả. Tránh đo ngay sau khi hoạt động thể chất mạnh như chạy nhanh, leo cầu thang,…
Ngoài ra, việc đo huyết áp nên được thực hiện ít nhất 2 lần/ngày, vào cùng khung giờ để so sánh. Mỗi lần đo cần được ghi chép lại nhằm theo dõi biến động theo thời gian.
Nếu sử dụng máy đo điện tử, luôn kiểm tra lượng pin để đảm bảo thiết bị hoạt động chính xác. Pin yếu có thể khiến thiết bị đo sai hoặc mất tín hiệu trong quá trình đo, ảnh hưởng kết quả.
Tác động của chỉ số DIA cao hoặc thấp
Chỉ số DIA quá cao hoặc quá thấp đều tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tim mạch. Ngay bên dưới đây, Lỗi Chính Tả sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về từng tác động của chỉ số DIA là gì nhé.
DIA cao: Tăng huyết áp tâm trương
Chỉ số DIA cao, hay còn gọi là tăng huyết áp tâm trương, xảy ra khi huyết áp tâm trương vượt mức 90 mmHg. Đây là hiện tượng máu tạo áp lực quá lớn lên thành động mạch trong lúc tim nghỉ giữa hai nhịp đập. Tình trạng này thường xuất hiện ở người có chế độ sống kém lành mạnh, ít vận động, hoặc thừa cân, béo phì. Tuy ít được chú ý bằng chỉ số tâm thu, nhưng huyết áp tâm trương tăng cao vẫn là dấu hiệu nguy hiểm, tiềm ẩn nhiều rủi ro sức khỏe nghiêm trọng.
Triệu chứng
Tăng huyết áp tâm trương thường không biểu hiện rõ ràng, đặc biệt ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, một số người có thể gặp tình trạng đau đầu âm ỉ, chóng mặt, choáng váng, khó ngủ, hoặc nhức mỏi vùng cổ gáy. Những triệu chứng này dễ bị nhầm với mệt mỏi thông thường, khiến nhiều người chủ quan và bỏ qua.
Nguyên nhân
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến huyết áp tâm trương tăng cao. Ăn mặn thường xuyên, tiêu thụ quá nhiều muối khiến cơ thể giữ nước, làm tăng áp lực máu. Lười vận động, căng thẳng kéo dài, di truyền, hay hút thuốc lá – trong đó nicotine kích thích tim đập nhanh và làm hẹp mạch – cũng là yếu tố nguy cơ phổ biến.
Hậu quả
Nếu không được kiểm soát, tăng huyết áp tâm trương có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, hoặc đột quỵ. Áp lực máu cao kéo dài khiến tim làm việc quá sức, mạch máu mất đàn hồi, dễ tổn thương và dẫn đến suy giảm chức năng tuần hoàn nghiêm trọng.
DIA thấp: Huyết áp tâm trương thấp
DIA là gì? và DIA thấp là thuật ngữ dùng để chỉ tình trạng huyết áp tâm trương giảm xuống dưới 60 mmHg. Đây là mức huyết áp thấp hơn bình thường, thường xảy ra khi tim không tạo đủ áp lực để duy trì lưu thông máu ổn định trong lúc nghỉ giữa các nhịp co bóp. Hiện tượng này phổ biến ở những người suy nhược cơ thể, thiếu nước, hoặc từng trải qua mất máu nhiều. Mặc dù thường bị đánh giá nhẹ, huyết áp tâm trương thấp nếu không được xử lý kịp thời vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe.
Triệu chứng
Người bị DIA thấp có thể cảm thấy chóng mặt, đặc biệt khi thay đổi tư thế, mệt mỏi, suy nhược, lạnh tay chân do lưu lượng máu tới các chi giảm. Một số trường hợp còn gặp tình trạng hoa mắt, thiếu tập trung, thậm chí ngất xỉu. Các biểu hiện này tuy không đặc trưng, nhưng nếu xuất hiện thường xuyên thì không nên chủ quan.
Nguyên nhân
Có nhiều yếu tố gây ra huyết áp tâm trương thấp, trong đó phổ biến là mất nước, chảy máu cấp, dẫn đến giảm thể tích tuần hoàn. Tác dụng phụ của thuốc như thuốc an thần, lợi tiểu hoặc điều trị tim mạch cũng có thể làm hạ huyết áp. Ngoài ra, rối loạn tuyến nội tiết như tuyến giáp hoặc tuyến thượng thận suy yếu cũng ảnh hưởng trực tiếp đến chỉ số DIA.
Hậu quả
Tình trạng huyết áp tâm trương duy trì ở mức thấp có thể gây ra giảm tưới máu đến các cơ quan quan trọng. Hậu quả bao gồm suy tim do tim phải làm việc nhiều hơn, ngất xỉu vì não thiếu oxy, hoặc tổn thương nội tạng khi máu không cung cấp đủ dinh dưỡng đến gan, thận và tim.
Cách duy trì chỉ số DIA ổn định
Bạn có biết rằng chỉ cần thay đổi một vài thói quen nhỏ trong cuộc sống hàng ngày, bạn đã có thể kiểm soát chỉ số DIA mà không cần đến thuốc? Vậy bí quyết để duy trì DIA là gì? Đừng bỏ qua những cách đơn giản nhưng hiệu quả dưới đây để giữ huyết áp của bạn luôn ở mức lý tưởng.
Thay đổi lối sống
Việc duy trì chỉ số DIA trong ngưỡng an toàn không chỉ dựa vào thuốc men mà còn phụ thuộc rất nhiều vào cách bạn chăm sóc bản thân hàng ngày. Một trong những bước quan trọng nhất chính là xây dựng một chế độ ăn uống hợp lý và lành mạnh. Bạn nên ưu tiên bổ sung rau xanh, trái cây tươi và các loại ngũ cốc nguyên hạt – những thực phẩm giàu chất xơ và vitamin giúp cải thiện tuần hoàn và ổn định huyết áp. Đồng thời, cần hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều muối, dầu mỡ hoặc các món ăn chế biến sẵn bởi chúng dễ làm tăng áp lực lên mạch máu và ảnh hưởng xấu đến tim.
Ngoài dinh dưỡng, việc duy trì hoạt động thể chất đều đặn cũng rất cần thiết. Bạn có thể lựa chọn các hình thức tập luyện nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội hay yoga, mỗi ngày dành ít nhất 30 phút để rèn luyện sức khỏe. Những hoạt động này không chỉ giúp tăng cường sức bền cho tim mà còn hỗ trợ tuần hoàn máu hiệu quả, góp phần kiểm soát chỉ số huyết áp tâm trương.
Theo dõi huyết áp đều đặn
Kiểm tra huyết áp thường xuyên đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và quản lý các bệnh lý liên quan đến tim mạch. Đặc biệt với những người đã được chẩn đoán hoặc có nguy cơ cao mắc các vấn đề về tim, việc sử dụng máy đo huyết áp tại nhà là một cách hiệu quả để theo dõi sức khỏe một cách chủ động. Thường xuyên ghi lại các chỉ số đo được giúp phát hiện kịp thời những thay đổi bất thường, từ đó có thể can thiệp sớm và hạn chế biến chứng nguy hiểm.
Ngoài ra, việc duy trì lịch khám định kỳ với bác sĩ chuyên khoa sẽ hỗ trợ đánh giá toàn diện tình trạng sức khỏe và điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp. Nếu chỉ số DIA liên tục vượt hoặc thấp hơn mức tiêu chuẩn, người bệnh cần được tư vấn kỹ lưỡng để xác định nguyên nhân và cách xử lý hợp lý.
Tuân thủ phác đồ điều trị
DIA là gì và việc tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn điều trị là yếu tố then chốt giúp kiểm soát huyết áp ổn định và phòng tránh các biến chứng nguy hiểm. Người bệnh cần sử dụng thuốc đúng liều lượng và thời gian theo chỉ định của bác sĩ, tránh tự ý thay đổi hoặc ngừng sử dụng khi chưa có sự đồng ý từ chuyên gia y tế. Việc ngừng thuốc đột ngột có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng như tăng huyết áp trở lại hoặc làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Đồng thời, các bệnh lý tim mạch cần được chẩn đoán chính xác bởi bác sĩ chuyên khoa, giúp xác định nguyên nhân và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất. Việc tự ý điều trị hoặc dùng thuốc không theo hướng dẫn có thể làm bệnh tiến triển xấu đi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể.
Loại bỏ thói quen xấu
Những thói quen không lành mạnh như hút thuốc lá và uống rượu bia gây tác động tiêu cực trực tiếp đến chỉ số huyết áp và sức khỏe tổng thể. Nicotine trong thuốc lá kích thích hệ thần kinh, làm tăng nhịp tim và gây co mạch, từ đó làm chỉ số huyết áp tăng cao bất thường. Rượu bia cũng không kém phần nguy hiểm khi làm giãn mạch máu tạm thời nhưng về lâu dài lại khiến huyết áp tăng, gây tổn thương cho tim và các cơ quan nội tạng khác như gan, dạ dày.
Kết luận
DIA là gì không chỉ đơn giản là một chỉ số trên máy đo huyết áp mà còn là yếu tố quan trọng phản ánh sức khỏe tim mạch và hệ tuần hoàn. Việc hiểu rõ về chỉ số DIA giúp bạn chủ động theo dõi, điều chỉnh lối sống và kịp thời phát hiện những bất thường để bảo vệ sức khỏe hiệu quả. Vì vậy, đừng bỏ qua việc tìm hiểu và quan tâm đến chỉ số này để có cuộc sống khỏe mạnh, tràn đầy năng lượng.
-
Chỉ số huyết áp bình thường là bao nhiêu? Cách đo huyết áp chuẩn xác nhất
-
Hướng dẫn đọc chỉ số huyết áp trên máy đo chuẩn nhất
*Sưu tầm:internet